Czym są blokady elektromagnetyczne?
25.07.20251. Czym są blokady elektromagnetyczne
Blokady elektromagnetyczne to zaawansowane elementy bezpieczeństwa maszyn, służące do blokowania osłon (drzwi, klap, bram) w sposób kontrolowany i bezpieczny, aż do ustąpienia zagrożenia. Ryglują fizycznie (mechanicznie) po otrzymaniu sygnału elektrycznego, często przy użyciu elektromagnesu lub silnika, chroniąc ludzi i procesy produkcyjne. W wielu modelach zastosowano również kodowanie RFID, umożliwiające indywidualne dopasowanie aktywatora i utrudniające manipulację urządzeniem.
2. Normy bezpieczeństwa
Wszystkie modele spełniają normy EN ISO 14119 (blokady z oddzielnym aktywatorem) oraz ISO 13849‑1/IEC 61508 (PL d–e, SIL2–3). W wersjach przemysłowych i EX – dodatkowo ATEX oraz EN 60079.
3. Strefy zastosowań i cel stosowania
- Ochrona przed przedwczesnym dostępem do niebezpiecznych części maszyn.
- Przemysł ciężki, spożywczy, farmaceutyczny, chemiczny; szczególnie tam, gdzie wymagana jest wysoka odporność (np. IP67/IP69K przy myciu), odporność na zanieczyszczenia i warunki EX.
- Wymagane przy segmentacji stref bezpieczeństwa oraz spełnianiu norm PLe/SIL3.
4. Szczegółowe opisy typów
AZM40
- Wymiary: 119,5×40×20 mm, siła ryglowania 2000 N.
- Kodowanie RFID: standardowe jak w modelu AZM40Z-ST-1P2P - 103034187 , I1 (indywidualne) jak w modelu AZM40Z-I1-ST-1P2P - 103034188, I2 (wielokrotne) jak w modelu AZM40Z-I2-ST-1P2P – 103034189.
- Zalecany aktywator: model AZM40-B1 - 103034199
- Zalety: kompaktowy, wąska obudowa nie wymagająca dużej przestrzeni montażowej, IP67/IP69, daleko/zmywalność (aplikacje spożywcze), możliwość awaryjnego odblokowania
AZM150 / AZM150I
- Nowa seria kompaktowych blokad elektromagnetycznych, dzięki obracanej głowicy umożliwią ustawienie 8 płaszczyzn aktywacji (ułatwia montaż), łatwy montaż dostosowany do profili 40 mm
- Polecany model: wykonanie standardowe AZM150SK-02/02R-024 - 153032120
AZM161 / AZM161I / AZM161-AS
- Wszystkie modele AZM161-AS wyposażone w interfejs AS-i, polecany model AZM 161 B ST1-AS - 101210668
- Siła ryglowania do 2600 N, obudowa termoplastyczna lub metalowa, IP67
- Dostępne modele do stref Atex z ochroną przeciwwybuchową, polecany model EX-AZM 161SK-12/12RK-3D - 103055346
AZM170 / AZM170I / AZM190 / AZM415
- Obudowa z tworzywa termoplastycznego, kodowanie, siła ryglowania ~1300 N, IP67, wersje ryglowania sprężyną / napięciem
- Popularny model dobrze wyceniony, długa żywotność
- Popularne modele: AZM 170-02ZRK 24VAC/DC - 101140795, AZM 170SK-02/01ZRK-2197 24VAC/DC - 101182772, AZM 170-11ZRKA 24VAC/DC - 101140796
- Zalecany aktywator: wykonanie standardowe, element elastyczny BETAETIGER AZM 170-B6 - 101123391
AZM190
- wąska obudowa, nadaje się zwłaszcza do mocowania na drzwiach uchylnych, profilach aluminiowych i ogrodzeniach
AZM201
- Wydajne monitowanie zamknięcia i ryglowania przez dwa wyjścia OSSD/diagnostyczne, PL e/SIL3, RFID, interfejs AS‑i
- Konstrukcja symetryczna do montażu na profilach 40 mm
- Duża siła ryglowania do 2000 N
- Popularne modele: AZM201Z-SK-T-1P2PW-A - 103016752, AZM201Z-SK-T-1P2PW - 103013908, AZM201Z-CC-T-1P2PW - 103013912, AZM201Z-I2-ST2-T-1P2PW - 103013486
AZM300
- Ryglowanie krzyżem maltańskim
- Napęd elektromagnetyczny, kodowanie RFID, IP69, do 31 urządzeń w sieci, PL e/SIL3, ECOLAB
- Popularne modele: AZM300Z-ST-1P2P – 103001435, AZM300B-I2-ST-1P2P-A – 103001427, AZM300Z-I2-ST-1P2P – 103001439, AZM300Z-ST-1P2P-T - 103006865
- Polecany aktywator: model AZ/AZM300-B1 - 101218025
AZM400
- Seria z największą siła ryglująca: siła 10 000–13 000 N, napęd silnikowy, odporność IP66/67, PL e / kat. 4 / SIL 3, kontrola zaryglowania, tolerancja przesunięcia drzwi, wyjście diagnostyczne. Dostępna w wersjach z kodowaniem i opcjami odblokowania mechanicznego i elektrycznego
- Popularne modele: AZM400Z-ST-1P2P - 103003590 , AZM400Z-ST-1P2P-T - 103003593
- Polecany aktywator: model AZM400-B1 - 103003508
MZM100 / MZM120
- Blokady bezkontaktowe oparte na technologii RFID, siła ok. 750 N, monitorowany aktywator, diagnostyka i możliwość szeregowego łączenia (MZM120)
TKM / TKF, TZM / TZF
- Seria blokad kontaktowych (mechanicznych), mniej zaawansowane technologicznie, stosowane w mniej wymagających aplikacjach. Brak głębokich danych w źródłach, typowe parametry to kompaktowe rozmiary i niższe siły ryglowania, stosowane przy prostych osłonach.
5. Kiedy wybierać poszczególne typy?
- AZM40 – tam, gdzie wymagana jest mała, higieniczna i energooszczędna blokada, np. przemysł spożywczy.
- AZM150 – kompaktowe rozwiązanie z lepszym montażem dzięki obrotowej głowicy.
- AZM161/170/415 – do średniozaawansowanych zastosowań – IP67, Ex, wyższe siły
- AZM201 – tam, gdzie konieczna jest diagnostyka i obsługa systemów AS‑i.
- AZM300 – zaawansowane sieciowanie, odporność (IP69), EL‑niskie ryglowanie.
- AZM400 – największa siła i wytrzymałość, np. zamykanie dużych drzwi ochronnych.
- MZM – bezkontaktowa alternatywa bez napędu, wersja kosztowo‑bezpieczna.
- Kontaktowe TKM/TZF – najprostsze strefy bezpieczeństwa, nie wymagające RFID ani diagnostyki.
6. Parametry decydujące o wyborze danego typu
Seria blokad firmy Schmersal oferuje szeroki wachlarz rozwiązań, od kompaktowych i higienicznych (AZM40) po zaawansowane systemy sieciowane o dużej sile (AZM400). Wybór zależy od:
- Siły ryglowania – większe maszyny → AZM400, AZM300; lekkie osłony → AZM40, AZM150.
- Norm bezpieczeństwa – czy wymagana jest diagnostyka/AS‑i/SIL3.
- Warunki pracy – odporność IP, EX, mycie.
- Kodowanie – RFID i/lub indywidualne.
- Interfejsy i sieci – liczne urządzenia, AS‑i, IO-Link, wyjście diagnostyczne