Jakie jest prawidłowe ciśnienie przeprowadzenia próby ciśnienia? Jak przeprowadzać próby ciśnienia?
31.03.2025Próba ciśnieniowa jest kluczowym etapem w procesie instalacji wodociągowej, mającym na celu sprawdzenie szczelności systemu. Polega na napełnieniu instalacji czynnikiem i stopniowym podnoszeniu ciśnienia do wartości próbnej, aby upewnić się, że nie ma żadnych wycieków ani uszkodzeń. Jest to niezbędna procedura przed zakończeniem budowy, szczególnie w przypadkach, gdy instalacja zostanie zasłonięta lub ukryta w ścianach lub podłodze. Dzięki przeprowadzeniu próby ciśnieniowej, można zapobiec problemom z nieszczelnościami, które mogłyby pojawić się w trakcie użytkowania instalacji lub zbiornika, co gwarantuje bezpieczną i niezawodną eksploatację systemu, a także pozwala uniknąć kosztów związanych z awarią.
Próba ciśnieniowa instalacji wodnej
Wykrywanie wycieków wody poleca się przede wszystkim:
- podczas wykonywania instalacji w obiektach nowopowstających,
- podczas modernizacji instalacji w obiektach już eksploatowanych,
- rozbudowy instalacji.
Próbę szczelności należy przeprowadzić:
– instalacja wody zimnej – 1,5 x najwyższe ciśnienie robocze, nie mniej niż 10 bar
– instalacja wody ciepłej – 1,5 x najwyższe ciśnienie robocze, nie mniej niż 10 bar
– instalacja centralnego ogrzewania – najwyższe ciśnienie robocze + 2 bary, nie mniej niż 6 barów.
Badanie wstępne polega na podniesieniu ciśnienia do wartości ciśnienia próbnego trzykrotnie w odstępach 10-cio minutowych. Następuje obserwacja instalacji w ciągu 30 minut – obserwacja ewentualnych przecieków, nieszczelności na instalacji. Po 30 minutach spadek ciśnienia nie może przekraczać 0,6 bara.
Badanie główne polega na podniesieniu ciśnienia do wartości próbnej na 2 godziny (dla ogrzewania podłogowego – 24 godzin), a spadek ciśnienia nie może przekroczyć 0,2 bara. Dodatkowo podczas trwania próby należy dokonać wizualnej oceny szczelności wykonanych połączeń. W przypadku wystąpienia przecieków podczas przeprowadzania próby szczelności należy je usunąć i ponownie przeprowadzić całą próbę od początku.
Po wykonaniu próby szczelności zaleca się przeprowadzić próbę na gorąco, sprawdzając w warunkach roboczych szczelność instalacji. Próba na gorąco to test szczelności instalacji przeprowadzany w warunkach roboczych. W przypadku instalacji wody ciepłej, próba na gorąco polega na wypełnieniu rurociągów ciepłą wodą o temperaturze +55°C oraz ciśnieniu 0,6 MPa.
Uznanie próby za udanej następuje w chwili stwierdzenia braku przecieków i roszenia oraz braku stwierdzenia spadku ciśnienia na manometrze. Dopuszcza się możliwość wystąpienia spadku ciśnienia o 2% w instalacji posiadającej połączenia gwintowane.
Jak przeprowadzić próbę ciśnieniową instalacji gazowej?
Próba ciśnieniowa instalacji gazowej jest kluczowym etapem zapewniającym bezpieczeństwo użytkowania systemów gazowych. Jej celem jest wykrycie ewentualnych nieszczelności w instalacji, co jest niezbędne do zapewnienia bezpiecznego korzystania z gazu w budynku. Próba ciśnieniowa instalacji gazowej to proces, który polega na napełnieniu instalacji gazowej odpowiednim medium (najczęściej powietrzem lub azotem) i podniesieniu ciśnienia do wartości próbnej. Celem jest sprawdzenie, czy w systemie nie występują żadne wycieki gazu, które mogłyby stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa użytkowników budynku. Próba ciśnieniowa jest obowiązkowym etapem po zakończeniu budowy lub modernizacji instalacji gazowej oraz przed jej oddaniem do użytku.
Na zdjęciu skrzynka gazowa bez licznika
z manometrem kontrolnym podłączonym do instalacji.
Próbę ciśnienia instalacji gazowej reguluje Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych. Zgodnie z § 44. 1. tego rozporządzenia, główną próbę szczelności instalacji gazowej należy przeprowadzić przed przekazaniem jej do użytkowania w przypadku:
- wykonania nowej instalacji gazowej,
- przebudowy lub remontu instalacji,
- wyłączenia jej z użytkowania na okres dłuższy niż 6 miesięcy – należy przed przekazaniem jej do użytkowania przeprowadzić główną próbę szczelności.
§ 17 mówi, że instalacje i urządzenia gazowe po ich naprawie, przeróbce lub wymianie nie mogą być użytkowane bez poddania ich próbie szczelności […]. § 45. doprecyzowuje, że jeśli instalacja gazowa nie została napełniona gazem w okresie 6 miesięcy od daty przeprowadzenia głównej próby szczelności, próba musi być powtórzona.
Prawo wymaga, by zastosowany manometr spełniał wymagania klasy 0,6 i miał świadectwo wzorcowania. Rozporządzenie jasno określa także ciśnienie czynnika próbnego w powiązaniu z zakresem manometru:
- Dla instalacji lub jej części znajdującej się w pomieszczeniu mieszkalnym lub w pomieszczeniu zagrożonym wybuchem – ciśnienie czynnika próbnego 0,1 MPa, zakres pomiarowy manometru: 0-0,16 MPa.
- Dla pozostałych instalacji – ciśnienie czynnika próbnego 0,05 MPa, zakres pomiarowy manometru: 0-0,06 MPa.
Z przeprowadzenia głównej próby szczelności sporządza się protokół, który powinien być podpisany przez właściciela budynku oraz wykonawcę instalacji gazowej. Próbę szczelności ze strony wykonawcy może przeprowadzić osoba mająca uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej. Nie ma obowiązującego wzoru takiego protokołu, przykład do drukumożna pobrać z naszej strony Automatka24.pl.
Próba ciśnieniowa zbiorników ciśnieniowych? To również konieczność!
Badanie szczelności zbiorników ciśnieniowych przeprowadza się w ramach rozmaitych konstrukcji inżynierskich o dużym stopniu skomplikowania. W szczególności dotyczą one wysokociśnieniowych rurociągów oraz zbiorników, które wkrótce mają zostać uruchomione. Z uwagi na różnorodność samych zbiorników ciśnieniowych próby również odznaczają się dużą niejednolitością pod względem metod stosowanych do ich przeprowadzania.
„Zbiorniki ciśnieniowe i ich zakres prób są ściśle określone w normie EN13445. Zbiornik sprawdzany jest na wartość ciśnienia testowego odpowiednio wyższego niż ciśnienie projektowe. Mowa tu oczywiście o ciśnieniu dodatnim”.
Jak podaje Urząd Dozoru Technicznego próby szczelności wykonuje się w ramach obowiązkowych badań technicznych zbiorników, prowadzonych przez UDT z mocy ustawy o dozorze technicznym i wymienionych poniżej aktów wykonawczych, w celu wydania przez UDT decyzji zezwalającej na eksploatację tych urządzeń.
Rodzaje prób szczelności zbiorników, stosowane w badaniach zbiorników lub ich elementów, określone są w rozporządzeniach:
- Ministra Gospodarki z dnia 18 września 2001 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych ze zmianą w Dz. U. z 2008 r. Nr 60, poz. 371,
- Ministra Gospodarki z dnia 16 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów trujących lub żrących
Podsumowanie
Próba ciśnieniowa instalacji gazowej to niezbędny etap, który zapewnia bezpieczeństwo użytkowania systemu. Regularne przeprowadzanie tej próby pozwala wykrywać ewentualne nieszczelności i zapobiegać poważnym awariom. Aby przeprowadzić skuteczną próbę, należy odpowiednio dobrać ciśnienie próbne, używać właściwych urządzeń i przeprowadzać kontrolę szczelności w sposób systematyczny. Warto inwestować w wysokiej jakości manometry np. model 311.10 i przetworniki ciśnienia, które pozwolą na precyzyjne monitorowanie i zapewnią bezpieczne użytkowanie instalacji. Możliwe jest również zastosowanie manometrów elektronicznych jak model CPG1200. Wszystkie urządzenia do przeprowadzania prób ciśnienia muszą posiadać świadectwo wzorcowania, o którym więcej można przeczytać w naszym artykule poruszającym tą tematykę.
